Sağlıksal ve etik sebeplerden dolayı hayvansal ürün tüketmeyen veganlar, kimilerince uç düşünceye sahip kişiler olarak görülseler de gerçekleri öğrenenlerin sayısı arttıkça veganlara, vejetaryenlere hak verenler de artıyor.
Bu ünlülerin bir kısmı çocukken, bir kısmı ise yetişkinliklerinde eti bırakmış. Her biri de bu kararlarının ardından çok iyi hissettiklerini belirtiyor. Hatta vegan restoranlar açıp bitkisel et üreten şirketlere yatırım da yaparak bunların daha fazla yayılmasını sağlıyorlar.
Natalie Portman, 2009 yılında Jonathan Safran Foer'in "Hayvan Yemek (Eating Animals)" adlı kitabını okuyunca vegan olmaya karar vermiş.
Portman, endüstriyel hayvancılığın çevre üzerindeki olumsuz etkileri üzerine blog da yazıyor. Bir röportajında, "Izdırap çekerek öldürülmemiş olan şeyleri yemeyi tercih ediyorum" demişti.
Natalie Portman'ın vegan olmasında Örümcek Adam'ımız Tobey Maguire'in de katkısı var. Tobey 2009 yılından beri vegan. Öncesinde ise 15 yıl boyunca vejetaryendi.
Natalie ve Tobey 2009 yılında "Brothers" filminde rol almışlardı.
Türkiye'nin sayılı anchorwoman'larından Nevşin Mengü, çocukluğundan beri et yemiyor.
Vegan olmayı anlattığı videoyu buradan izleyebilirsiniz.
Vegan olan Scarlett Johansson, hayvanlar üzerinde deney yapılmadan üretilen bir güzellik ürünü markasının da kurucusu.
Vejetaryen olan Mark Ruffalo, bitki bazlı et ikamesi üreticisi olan bir markanın destekçilerinden.
Selma Ergeç, çocukluk yıllarından bu yana vejetaryen olan isimlerden.
Zoe Saldana ve ailesi bir süredir vejetaryen.
30 yılı aşkın bir süredir vegan olan Woody Harrelson, "Sage" adlı vegan restoranın ortaklarından.
"Vegan olmak hayatımda yaptığım en büyük değişiklik ve aynı zamanda en büyük başarılardan biriydi." diyor.
Owen Wilson ve Woody Harrelson, bitki bazlı et üreten şirkete birlikte yatırım yaptılar.
Thandie Newton, Woody Harrelson sayesinde vegan olan bir oyuncu.
Birlikte rol aldıkları "Solo: Bir Yıldız Savaşları Hikayesi" filminin çekimlerinde bu kararı almış.
Stranger Things'in yıldızı Sadie Sink de Woody Harrelson'dan etkilenen isimler arasında.
Birlikte rol aldıkları "The Glass Castle" filminde bu fikirden etkilenerek vegan olmuş.
Benedict Cumberbatch da bir röportajda vegan diyeti benimsediğini belirtmişti.
Billie Eilish vejetaryen olarak büyüdü, daha sonra 12 yaşında vegan olmayı seçti.
Sosyal medya hesaplarında zaman zaman "Hayvanları rahat bırakın!" gibi serzenişlerde bulunuyor. Ayrıca Nike'ın vegan ayakkabısının tanıtımında kendisiyle işbirliği yapılmıştı.
Sertab Erener uzun yıllardır et yemeyen isimlerden.
"Bodrum'da köyde yaşıyoruz ve burnumuzun dibinde inekler var. O ineklerin gözlerinin içine bakıp sonra onun kesilmiş etini yiyemeyeceğim. Yiyemiyorum. Öldüren bir makine gibi hissetmeye başladım kendimi. O yüzden de her yaptığımda yavaş yavaş acı çekmeye başladım. Eti yerken gırtlağımdan inmiyordu." şeklinde bir açıklama yapmıştı.
Hayatını hayvan hakları savunuculuğuna adamış olan Joaquin Phoenix, 3 yaşından beri vegan.
"Ailemle birlikte teknede balık tutuyordum. Hayatı için çırpınan bir canlının ölümüne tanık olduğumda et yememem gerektiğini anladım." demişti. Başta "Earthlings" olmak üzere pek çok belgeselde, hayvanların çektiği eziyeti anlattı, anlatmaya devam ediyor.
Rooney Mara 9 yaşından beri vejetaryenken 2011'den beri vegan olmayı seçti.
Ardından vegan giyim ürünleri şirketi kurarak deri olmayan giysiler kullanılmasını teşvik etti. İki sevgili etkin bir şekilde hayvan hakları için çalışıyor.
Rooney Mara'nın ablası Kate Mara da vegan.
Verdiği bir demeçte, "Her zaman oldukça hassas bir midem vardı, ancak hayvansal ürünleri beslenmemden çıkardığımda kendimi çok daha iyi hissettim" demişti.
Sia, 2014'ten beri vegan. Rooney Mara ve Joaquin Phoenix ile birlikte, hayvan haklarına dikkat çeken "Dominon" adlı belgeselin yapımcılığını yaptı.
"Veganım, çünkü hayvanları seviyorum." diyen Ellen DeGeneres, beslenme ve hayvan hakları üzerine uzun süre araştırma yaptıktan sonra 2008 yılında veganlığı seçti.
Eşi Portia de Rossi de vegan.
Anya Taylor-Joy 8 yaşından beri vejetaryen.
Metin Akdülger, 2020 yılındaki bir söyleşisinde vegan olduğunu söylemişti.
Aamir Khan, eşi sayesinde 7 yıldır vegan.
"Dangal" filmindeki karakteri vejetaryendi.
Hayvansal gıdaları hayatından çıkaran Güven Kıraç, bir yılda 30 kilo vermeyi başarmıştı.
Kitapları için yaptığı araştırmalar sırasında vegan olan Yuval Noah Harari, kitaplarında da hayvanlara yapılan zulümlerden sık sık bahsediyor.
Hayvanlar için aktif bir şekilde emek veren Leman Sam uzun süredir vegan.
Evcil hayvan olarak domuz besleyen Miley Cyrus, 2014 yılından beri vegan.
Uzun yıllardır vejetaryen olan Zeynep Casalini geçtiğimiz yıllarda veganlığa geçiş yapmıştı. Kızıyla birlikte Bodrum'da bir vegan restoran işletiyor.
Leonardo DiCaprio sıkı bir hayvan hakları savunucusu ve çevre aktivisti, bu konularda belgeseller de üretiyor. Sosyal medyayı neredeyse sadece bu amaçla kullanıyor.
Jared Leto 20 seneden fazla bir süredir vejetaryen.
Genç görünmesinin sırrını buna bağlıyor.
Ezgi Asaroğlu da vejetaryen.
Konu hakkındaki düşünceleri: Hayvanlar üzerinde test edilmeyen, doğaya saygılı ürünlere ayrı bir ilgim var. Benim için markanın reklam yüzü, şişesi, ambalajı değil; içeriğinde neler olduğu ve markanın dünya görüşü daha önemli. Birkaç yıldır vejetaryen besleniyorum, bunun getirdiği bir duyarlılık oluşuyor.
Peter Dinklage 2014'te vegan oldu. Daha öncesinde ise 15 yıl boyunca vejetaryendi.
Zülfü Livaneli: İnsanlar hayvanları öldüre öldüre insanları da öldürmeyi doğal karşılıyor.
Konu hakkındaki düşünceleri: İnsanlık bir gün, biyolojik olarak kendisine benzeyen, bir ana-babası, yavrusu, yüzü, duyguları olan, acı çeken, mutlu olan, başka canlıları hunharca öldürüp yeme cinnetinden kurtulacak. Bundan adım kadar eminim. İlerideki kuşaklar bizim çağımızı hayretle okuyacak ve "Sahiden mi? Canlıları ödürüp onların ölü gövdelerini mi yiyorlarmış?" diye inanamayacaklar.
Ceylan Ertem 19 yıl önce vejetaryenliği seçti. Yaklaşık 7 yıldır ise vegan.
Televizyonda bir ineğin kesilme görüntülerini gördükten sonra "Bunu yapamam" diyerek et yemeyi kesmiş.
Yılmaz Erdoğan "Münaşaka" adlı standup'ında bir süredir vejetaryen olduğunu belirtmişti.
Tülin Özen 20 yıldan fazla bir süredir vejetaryen.
Tavuk çiftlikleriyle ilgili bir belgesel izlemesi bu kararında etkili olmuş.
The Office'teki karakteri her ne kadar et seviyor olsa da Rainn Wilson gerçekte bir vegan.
Bir gün pastırma yerken sevimli küçük domuzlara baktığı esnada bu kararı vermiş.
Star Wars'un yıldızı Daisy Ridley de vegan ünlüler arasında.
Apple'ın kurucusu Steve Jobs da vejetaryendi.
Ariana Grande, "Hayvanları çoğu insandan daha çok seviyorum, şaka yapmıyorum" demişti. 2013'ten beri vegan.
Elliot Page 10 yıldan fazla bir süredir vegan.
Formula 1'de 7 dünya şampiyonluğu bulunan Lewis Hamilton, 2017'den beri vegan.
Neat Burger adında bir restoranı var, bitki bazlı yemekler sunuluyor.
Ellie Goulding yıllardır vejeteryandi, Ocak 2020'de vegan olduğunu açıkladı.
Game of Thrones yıldızı Nathalie Emmanuel, yaklaşık 10 yıldır vegan.
Black Eyed Peas üyesi Willi.i.am, yüksek kolesterol ve yüksek tansiyondan muzdarip olduğu için vegan oldu.
Bitki bazlı beslenmenin sağlıklı ve bilinçli bir yaşamı desteklediğini vurguluyor.
1995 yılında vegan olan Casey Affleck, "Şiddet içeren, insanlık dışı bir endüstrinin ürünü oldukları için et yemiyorum." diyor.
Brad Pitt de yıllardır vegan.
Jessica Chastain 15 yıldan fazla bir süredir vegan.
Bitki bazlı et üreten Beyond Meat şirketinin yatırımcılarından.
Serena Williams, kızını emzirdiği dönemde vegan oldu. Aynı zamanda şekeri de kesti.
Kardeşi Venüs Williams da vegan. "Uzun vadeli istikrar için harika bir yaşam tarzı" demişti.
Birkaç yıldır PETA'nın aktif bir savunucusu olan Kate Winslet, kaz ciğeri sunan restoranları boykot etmişti. Kendisi vejetaryen.
Model Gisele Bündchen, vegan olmanın iklim değişikliğiyle mücadelede oldukça önemli olduğuna vurgu yapıyor.
Michelle Pfeiffer, genç göstermesinin sırrının vegan beslenmek olduğunu bir röportajında belirtmişti.
Vejetaryen olduğunu Twitter'da duyuran Chloë Grace Moretz, bunun verdiği en iyi kararlardan biri olduğunu söylemişti.
12 yaşından beri vegan olan Olivia Wilde, "Bu bir yaşam tarzı ve bir insan olarak beni gerçekten iyi hissettiriyor ve fiziksel olarak daha iyi gösteriyor" diyor.
Usta oyuncu Diane Keaton birkaç yıldır vejeteryan.
Drew Barrymore, uzun süredir vejetaryen ve hayvan hakları aktivisti.
Genç görünümünü vegan beslenmeye ve düzenli spora borçlu olduğunu söyleyenlerden biri de Madonna.
True Blood'ın yıldızı Anna Paquin, makyaj malzemelerinden kıyafetlerine kadar kullandığı her şeyin vegan olmasına özen gösteriyor.
Tan Taşçı da bir süredir vegan.
Fotoğraf: İzmir Bostanlı'daki bir vegan cafe'de.
Çocukluğundan beri vejeteryan olan Kristen Bell, herhangi bir hayvan zulmünden tamamen arınmış bir yaşam tarzına tamamen bağlı.
The Beatles'ın dört üyesinden birisi olan bas gitarist Paul McCartney, 1975 yılından beri vejetaryen.
Bir diğer İngiliz şarkıcı Robbie Williams, turnesini tamamlamasını engelleyen hastalıktan kurtulmak için bitki bazlı bir diyet uyguladığını açıklamıştı.
Bir iklim aktivistinden beklenildiği üzere Greta Thunberg de bir vegan.
Yazar Murathan Mungan: Ben gözleri olan hiçbir canlının ölüsünü yeme hakkını kendimde görmediğim için vejetaryenim.
Matrix'in Trinity'si Carrie-Anne Moss da bitki bazlı besleniyor.
Yoga ve meditasyona da önem veriyor.
Rosario Dawson, bir röportajında "Sağlığım ve huzurumu vegan beslenmeme borçuyum" demişti.
"Daha iyi dinleniyorum, daha iyi hissediyorum. Yemek sonrasında rahatsızlık veya yorgunluk hissetmeden kendimi tok hissediyorum. Enerjimi seviyorum." diye de eklemişti.
Titanic, Terminatör, Avatar filmlerinin yönetmeni James Cameron, "20-30 yıl içinde daha az et yenen bir dünyaya geçiş olacağını düşünüyorum" demişti.
Yüzüklerin Efendisi serisinin yönetmeni Peter Jackson ile James Cameron, hayvancılık üretiminden kaynaklanan sera gazlarını azaltmak amacıyla birlikte vegan protein işine girme planları yapıyorlar.
Kurmayı planladıkları fabrikada bitkisel et, bitkisel süt, bitkisel peynir üretimi yapılacak.
Ocak 2021'de "%100 vegan olmaya yaklaşık %95 hazırım” diye tweet atan Katy Perry, aynı zamanda bitkisel et üreten Impossible Foods şirketine de yatırım yapıyor.
Görsel: Vegan burger tanıtımı
Komedyen ve hayvan hakları savunucusu Ricky Gervais, vegan olduğunu bu yılın başlarında açıkladı.
Konuk olduğu Jimmy Fallon's Tonight Show'da bu kararından bahsetti.
Nikola Tesla önce kırmızı eti, daha sonra balığı diyetinden çıkararak zaman içinde vejetaryen oldu.
Nikola Tesla ile bu konuda hemfikir olan Thomas Edison da vejetaryendi.
Vejetaryen olan Tolstoy'un hayvan hakları hakkındaki düşünceleri:
"Eğer biri gerçekten ciddi olarak iyi bir yaşam sürmenin yollarını arıyorsa, kaçınacağı ilk şey her zaman hayvansal besinler olmalıdır, çünkü böyle bir yiyeceğin ortaya çıkardığı hazları bir kenara bırakalım, tüketimi bile düpedüz ahlaka aykırıdır. Çünkü ahlaki duygularla tamamen ters düşen bir rolü –öldürmeyi– kapsıyor. Kesimhaneler var olmaya devam ettikçe savaş alanları da varlığını sürdürecektir. Vejetaryen beslenme insancılın zorlu denemesidir."
Albert Einstein, Max Kariel'e yazdığı bir mektupta, "Her zaman biraz vicdan azabıyla hayvan eti yedim" dedi ve kısa bir süre sonra vejeteryan oldu.
Listeye sığdıramayacağımız kadar fazla isim bulunuyor. Önemli isimlerden bazıları ise şu şekilde:
- Mark Twain
- Pisagor
- Mahatma Gandhi
- Isaac Newton
- Franz Kafka
- Vincent Van Gogh
- Leonardo Da Vinci
- Voltaire
- Benjamin Franklin
Ünlü değiliz belki ama Webtekno ekibinde de 3 vejetaryen, 2 vegan olduğunu belirtelim. :)
İçeriği The Smiths'in "Meat is Murder" parçasıyla sonlandıralım:
1985'te The Smiths, İngiltere'de 1 numaraya oturan albümü "Meat is Murder" albümünü çıkardı ve sayısız hayranını vejeteryan olmaya teşvik etti. Morrissey, her fırsatta hayvan haklarını savunan biri.
Şarkının sözleri:
Heifer whines could be human cries
Closer comes the screaming knife
This beautiful creature must die
This beautiful creature must die
A death for no reason
And death for no reason is murder
And the flesh you so fancifully fry
Is not succulent, tasty or kind
It's death for no reason
And death for no reason is murder
And the calf that you carve with a smile
It is murder
And the turkey you festively slice
It is murder
Do you know how animals die?
Kitchen aromas aren't very homely
It's not comforting, cheery or kind
It's sizzling blood and the unholy stench of murder
It's not natural, normal or kind
The flesh you so fancifully fry
The meat in your mouth
As you savour the flavour of murder
No, no, no, it is murder
No, no, no, it is murder
Oh... and who hears when animals cry?
