Cinselliğin tarihi şüphesiz ki insandan önceye dayanıyor. Cinsel kimliklerin ve yönelimlerin fark ediliş tarihi ise insanlarla başlıyor. Cinsiyet rolünü değiştiren insanların antik çağlardan beri var olduğu biliniyor.
Bazı insanlar kendilerini doğdukları bedene ait hissederken bazı insanlar hissetmezler. Doğuştan gelen bu his, sonradan oluşmaz, değişmez. Tedavi de edilemez çünkü bir hastalık değildir. Yakın tarihe kadar transseksüellik ve transgender diye iki kavrama ayrılan daha sonra tıbbın ve bilimin ilerlemesiyle kesin olarak tanımı yapılan transseksüellik nedir, transseksüel ya da transgender kime denir yakından bakalım.
Transseksüel ne demek?
Transseksüel ya da İngilizce haliyle transgender, farklı insanlar için farklı anlamlar ifade edebilir. Örneğin, doğumda kadın cinsiyeti atanmış ve erkek benlik duygusuna sahip bir kişi, transgender olarak kategorize edilebilir. Doğumda erkek olarak atanan ve kadın benlik duygusuna sahip bir kişi de trans birey olarak sınıflandırılabilir.
‘Bazen trans bireyler, doğumda atandıkları cinsiyetin temel benlik duygularını veya içsel cinsiyet deneyimlerini tam ve doğru bir şekilde yansıtmadığı fikrini iletmek için kısaltılmış “trans” terimini kullanırlar.’
Transseksüel bireyler kendilerini kadın, erkek, her ikisinin birleşimi veya tamamen başka bir şey olarak tanımlayabilirler. Transseksüel kelimesi, birinin kendini bildiği cinsiyeti veya cinsiyeti belirtmek için diğer etiketlerle birlikte de kullanılabilir. Örneğin, birisi kendini transseksüel bir erkek, transseksüel bir kadın veya transseksüel nonbinary olarak tanımlayabilir. Nonbinary, yalnızca erkek veya kadın olarak kategorize edilemeyen bir cinsiyete sahip olanları tanımlayan bir terimdir.
Transgender kime denir?
Tarihsel ve tıbbi olarak, transseksüel terimi, kişinin cinsiyet kimliği (cinsiyetle ilgili içsel deneyimleri) ile doğumda atanan cinsiyet (erkek, kadın veya interseks) arasındaki farkı belirtmek için kullanılmıştır. Daha spesifik olarak, terim genellikle (her zaman olmasa da) bir kişinin cinsiyet deneyiminin, hormonlar veya cerrahi gibi, anatomilerini ve görünümlerini cinsiyet kimlikleriyle daha yakından hizalamak için değiştirmeye yardımcı olan tıbbi değişiklikleri içerdiğini iletmek için kullanılır.
Transseksüellik kelimesine benzer şekilde, transseksüel kelimesinin anlamı kişiden kişiye, kültürden kültüre ve tarih boyunca değişebilir. Fiziksel açıdan kadınsı özelliklere sahip fakat eril cinsiyet kimliğinde olan bireyler, kadından erkeğe transseksüel, yani trans erkek olarak nitelendirilmektedir. Fiziksel açıdan erkeksi özelliklere sahip fakat dişil cinsiyet kimliğinde olan bireyler ise trans kadın olarak tanımlanmaktadırlar.
Transgender ve transseksüellik aynı şeylermiş gibi geliyor değil mi? Aralarındaki fark nedir?
Transgender kelimesi ile transseksüellik kelimesi arasındaki temel fark, onun kullanılma ve deneyimlenme şekliyle ilgilidir. Birçok trans insan, transseksüel kelimesiyle olumsuz çağrışımlar olduğunu bildiriyor. Transseksüel sağlık uygulamalarında hala transseksüel kelimesi kullanılıyor, ancak doğumda atanan cinsiyetten farklı bir cinsiyete sahip birini tanımlamak için artık en kapsayıcı ve onaylayıcı terim olmadığını kabul etmek gerekiyor.
Transseksüel veya trans, artık batı toplumlarının doğumda atanan cinsiyetten farklı bir cinsiyete sahip olanları tanımlamak için kullanılan genel kabul görmüş terimlerdir. Transgender, transseksüelden daha kapsayıcı ve onaylayıcı olma eğilimindedir, çünkü cinsiyeti onaylamak için tıbbi değişiklikler yapanların yanı sıra yapmayanların da deneyimlerini içerir.
Genel olarak, transgender kelimesi, doğumda atanan cinsiyetten farklı bir cinsiyetle özdeşleşen herkes için vücudunu, hormonal yapısını veya görünüşünü tıbbi olarak değiştirme ihtiyacının farkındadır. Fiziksel ve tıbbi değişiklikleri takip etme kararı, trans bireyden trans bireye değişebilir.
Peki transseksüellik doğuştan mı gelir, sebepleri nelerdir?
Transseksüelliğin belirli bir sebebi yoktur. Hastalık değildir, tercih hiç değildir. Bu, kişinin DNA’sında vardır. Crossdresser (karşı cinsiyetin kıyafetlerini giymekten hoşlanan insanlar için kullanılan terim) terimi ile alakası yoktur ve karıştırılmamalıdır. Nasıl heteroseksüel bireyler heteroseksüel olduklarını doğuştan hissediyorsa transgender bireyler de öyledir.
Trans olmanın bir tür hastalık olduğu efsanesi, uzun bir yanlış anlama ve yanlış sınıflandırma tarihinden gelir. Trans birey olmanın bir hastalık olduğu mitini çürütmek zor oldu çünkü birçok trans insan, geçmişte bir zihinsel durum veya bozukluğun teşhisine dayanan cinsiyet onayı için tıp uzmanlarının desteğine güveniyordu.
Bu kısmen doktorların yanlış sınıflandırmasından kaynaklanıyordu, ancak aynı zamanda istatistikler, trans ve cinsiyet çeşitliliği olan kişilerin, aşağıda daha fazla konuşacağımız depresyon, anksiyete ve intihar dahil olmak üzere diğer zihinsel sağlık sorunları ve semptomlarından daha yüksek oranlarda muzdarip olduğunu gösteriyordu.
Dünya Sağlık Örgütü, ICD (Uluslararası Hastalık Sınıflandırması)'nin en son güncellemesi (11) ruhsal bozukluklar bölümünde yer alan “cinsiyet kimliği bozukluğunu” kaldırmış ve bunun yerine cinsel sağlık bölümü altına “cinsiyet uyuşmazlığını” dahil ederek, tıbbi olarak onaylamak isteyen trans bireyler için bunu yansıtmaktadır.
Cinsiyet uyum operasyonları, bir bozukluğu veya akıl hastalığını düzeltmek için değil, kendi hissettikleri bedene kavuşmaları için yapılır. Bu güncelleme gelecekteki araştırmalara ve uygulamalara yansıdığı için,trans bireylerin teşhis aramaya gerek kalmadan, sadece cinsiyetlerini doğrulamak istedikleri veya buna ihtiyaçları olduğu için onaya erişim konusunda güvenildikleri bir zaman trans bireyler tarafından sabırsızlıkla beklenmekte. Bir sonraki içerikte transseksüelliğin ne olduğunu trans bireyden öğreneceğiz, takipte kalın.
