Her insanın olağan dışı bir durumla karşılaştığında verdiği tepki farklıdır. Sinirli, stresli ya da gergin olan kişiler bazen bacağını sallar, bazen masaya bir şeyler vurur, bazen de tırnak yeme alışkanlığı sahibi olur. Bir tür tırnak yeme hastalığı olarak da tanımlayabileceğimiz bu durum genel olarak çocukluk döneminde başlar ve kişi yetişkin bir birey olsa bile sürdürülen bir dürtü kontrol bozukluğuna dönüşür.
Tırnak yeme hastalığı olarak anılsa da aslında psikolojik rahatsızlıkların bir tür dışa vurumudur. Pek çok farklı şekilde ortaya çıkabilir ve genel olarak zararsızdır ama yine de kişinin yaşam kalitesini etkilediği için sürdürmek pek sağlıklı değildir. En yaygın görülen dürtü kontrol bozukluklarından bir tanesi olan tırnak yeme hastalığı nedir, neden olur ve en önemlisi nasıl geçer gelin tüm detaylarıyla inceleyelim.
Ne olduğunu iyi anlayalım; Tırnak yeme hastalığı nedir?
Kişinin sinirli, stresli ya da gergin hissettiği durumlarda el tırnaklarını kemirmesi, tırnağın etrafındaki derileri koparması şeklinde görülen tırnak yemek hastalığı bir tür dürtü kontrol bozukluğu ya da bir tür davranış bozukluğu olarak tanımlanabilir. Tıp dilinde onikofaji olarak da bilinen tırnak yemek hastalığı en yaygın görülen dürtü kontrol bozukluklarından bir tanesidir.
Her üç kişiden biri tırnak yeme hastalığına sahip:
Tırnak yeme hastalığı genel olarak 3 - 4 yaşlarında ve hatta bazen 5 aylıktan sonra başlar. Memeden ayrılma ya da evden çıkıp kreşe başlama gibi travmatik durumlar bu alışkanlığı ortaya çıkarır. Eğer kişi ergenlik döneminde sosyal kabul gördüyse tırnak yeme hastalığı da yok olur gider ama görmediyse işler büyür.
Ergenlik çağındaki kişilerin yüzde 40’ı, çocukların yüzde 33’ü tırnak yeme hastalığına sahip. Bazı kişilerde bu bozukluk kalem arkası kemirme, saçlarla oynama, dudak ısırma, burun çekme gibi farklı dürtü kontrol bozukluklarına dönüşebilir. Daha da ilginç olan, eğer bu kişilere sık sık ‘Yapma!’ derseniz ya da onu bir şekilde onun isteği olmadan bu alışkanlıktan vazgeçirmeye çalışırsanız daha fazla strese gireceklerdir ve tam bir bağımlılık oluşacaktır.
İyi ama tırnak yeme hastalığı neden olur?
- Bebeklik dönemi travmaları
- Çevresel faktörler
- Genetik faktörler
- Psikolojik nedenler
Bebeklik dönemi travmaları:
3 - 4 yaşlarında ortaya çıkan tırnak yeme hastalığı, çocuğun kreş ve benzeri yeni bir ortama girmesi ile oluşan stres ve kaygının bir sonucudur. 5 aylık sonrası bebeklerde başlayan alışkanlığın nedeni ise parmak emmenin bir devamı olarak kabul edilir. Meme, biberon, emzik alışkanlıklarının daha sonra tırnak yemeye evriliyor olması mümkün.
Çevresel faktörler:
Bazı çocuklar temel bir içgüdü ile parmak emme ve tırnak yeme alışkanlığı edinebilir ancak bu alışkanlığa sahip olan çocukların büyük bir bölümü bunu aslında çevrelerinden görüp öğreniyorlar. Çocuğun annesi, babası, akrabası, büyük kardeşleri gibi sürekli gördüğü kişiler bu tür bir tırnak yeme hastalığına sahipse çocuk buradan görüp uyguluyor olabilir.
Genetik faktörler:
Elbette tırnak yeme hastalığı genetik yolla geçen bir durum değil ancak kişinin sahip olduğu psikolojik rahatsızlıklar genetik olarak aktarılabilir. Yani aileden geçen duygu durum bozuklukları, anksiyete, kaygı bozukluğu ve benzeri psikolojik rahatsızlıklar tırnak yeme hastalığı olarak kendini gösterebilir.
Psikolojik nedenler:
İşte istesek üzerine üç cilt kitap yazabileceğimiz bir tırnak yeme hastalığı nedeni. Tırnak yeme ve benzeri neredeyse aklınıza gelen tüm dürtü kontrol bozukluklarının temel nedeni psikolojiktir. Mutlaka tanısı konulmuş bir rahatsızlık olmasına gerek yok. Kronik hissedilen gerilim, sıkıntı, kaygı, öfke, üzüntü, korku ve benzeri durumlar tırnak yeme hastalığına neden olur.
Sosyal çevrede yaşanan değişimler, fiziksel çevrede yaşanan değişimler, güvensizlik hissi, baskıcı aile, sevgisizlik gibi etkenlerin yanı sıra zeka geriliği, gelişim bozuklukları, tikler, depresyon, obsesif kompulsif kişilik bozukluğu, dikkat eksikliği, alt ıslatma, hiperaktivite gibi rahatsızlıklar da tırnak yemek hastalığının nedeni olabilir.
Yiyelim canım ne olacak demeyin, zararlarını öğrenin:
Elbette tırnak yeme hastalığına sahip bir kişinin hayati riskleri yok ama zararları oldukça fazla. Söylemeye bile gerek yok, tırnakların ve etrafındaki yapının şekli bozulacağı için korkunç görünür. Bu kötü görünüm nedeniyle kişi sosyal hayatta kendini kötü hisseder ve özgüven kaybı oluşur.
Tırnakları ya da çevresindeki deriyi yiyip bir de yutuyorsanız mide enfeksiyonları oluşması kaçınılmazdır. En ilginç olan zararı ise çenenizedir. Özellikle çocuk yaşlardan beri tırnak yeme hastalığına sahipseniz maloklüzyon adı verilen çenenin tam kapanmaması durumu ile karşı karşıya kalabilirsiniz.
Tırnak yeme hastalığı tedavisi mümkün mü?
Elbette mümkün. Tabii bu vücudumuzun bir yerinde oluşan enfeksiyon kaynaklı bir hastalık olmadığı için doktora gidip ilaç alarak bırakamazsınız ama uzman bir psikolog ile görüşerek tırnak yemenizin altındaki nedenleri bulup yok ederek dürtü kontrol bozukluğundan da kurtulmuş olursunuz.
Tırnak yeme hastalığı olarak anıyor olsak bile aslında bu alışkanlık, başka bir psikolojik rahatsızlığın belirtisi olarak kabul edilir. Pek çok dürtü kontrol bozukluğu gibi tırnak yeme alışkanlığı da psikolojiniz düzeldikçe kontrol edebileceğiniz ve yapma ihtiyacı duymayacağınız bir duruma dönüşecektir.
Kontrol sizin elinizde; Tırnak yeme alışkanlığı nasıl bırakılır?
- Sizi tırnak yemeye yönelten tetikleyicilerden kaçının.
- Sakız çiğneyerek ya da elinize bir şeyler alarak ağzınızı ve elinizi meşgul tutun.
- Stres seviyenizi kontrol altında tutmaya çalışın.
- Tırnaklarınızı kısa ve düzgün bir şekilde kesin.
- Tırnaklarınıza acı tat veren şeyler sürün.
Elbette ilk olarak yapmanız gereken aslında tırnak yeme alışkanlığınızın neden olduğunu öğrenmek ve bu nedeni ortadan kaldırmaya çalışmaktır ama her zaman böyle bir durum mümkün olmadığı için en azından tırnak yeme alışkanlığını bırakmaya çalışabilirsiniz. Emin olun bu alışkanlıktan kurtulursanız kendinizi çok daha iyi hissedeceksiniz.
En yaygın görülen alışkanlıklardan bir tanesi olan tırnak yeme hastalığı nedir, neden olur, nasıl bırakılır gibi merak edilen soruları yanıtladık. Anlattıklarımız yalnızca bilgilendirme amaçlıdır. Tüm sağlık konularında olduğu gibi tırnak yeme hakkında da en doğru ve size özel bilgiyi uzman bir hekimden almanız gerektiğini unutmayın.
