Dünyada trafiğin akış yönü, ülkelerin tarihî ve kültürel etkenlerinden dolayı zaman zaman farklılık gösterebiliyor. Bazı ülkelerde trafik sağdan akarken, bazılarında soldan akmaktadır. Bu ülkelerden en şaşırtıcı olanlar ise Asya kıtasında yer alan Japonya ve Tayland.
Trafiğin soldan akan bazı ülkelerin, zamanında İngiliz sömürgesi olması; trafiğin neden solda aktığını açıklar nitelikte ancak tarihlerinde hiçbir zaman İngiliz sömürgesi altına girmemiş olan Japonya ve Tayland, bir şekilde bu azınlığa girmiş durumda. Sahiden, o zaman neden trafikleri ters bir şekilde akıyor?
Japonya’da trafiğin akış yönü, aslında biraz da samurayların etkisiyle belirlendi.
Japonya’da 12. yüzyıldan 19. yüzyıla kadar devam eden feodal dönemde samuraylar, ülkenin en güçlü ve saygın sınıfıydı. Samuraylar at üzerinde kılıç kullanırken, sağ ellerini kullanmaları gerekiyordu. Bu yüzden at arabaları ve yayalar da yolun solundan gitmeyi tercih ediyorlardı. Böylece sağ elleri boşta kalıyor ve olası bir saldırıya karşı hazır oluyorlardı.
Tek sebebi at üzerinde kılıç kullanmaları da değildi; genelde kılıçların kınını sol tarafında taşıyan samuraylar, kılıçları bir başkası tarafından çalınmasın diye her zaman hazırlıklı geziyordu. Olası bir tehlike durumunda kılıçlarını, sağ elleriyle sol taraflarından daha kolay ve hızlı bir şekilde çıkarabiliyordu.
Ancak Japonya, 19. yüzyılın sonunda Batı ülkeleriyle ticaret yapmaya başladığında trafiğin akış yönünü değiştirmeyi düşünmedi. Çünkü ülkenin coğrafi konumu ve izole politikası nedeniyle, ülkeye çok az sayıda yabancı araç girmişti.
Ayrıca Japonya’nın ilk demir yolu hattı da İngiltere’den alınan trenlerle ve İngiliz mühendislerin yardımıyla kurulmuştu. Bu da trafiğin soldan akmasını destekleyen bir faktördü. Trenlerin soldan akışı doğal olarak araç trafiğinin de aynı şekilde akmasına sebep oldu ve Japonlar, bu tercihlerini geçmişte resmî olarak açıklamasa bile bir kural olarak benimsedi.
Peki ya Tayland'ın bu tercihinin arkasında hangi sebep vardı? Bu sorunun cevabı, biraz daha farklı.
Bu durumun sebebi, Japonya’nın aksine daha yakın bir tarihte ortaya çıkmıştır. Tayland, 20. yüzyılın başında otomobillerin yaygınlaşmaya başladığı dönemde, trafiğin akış yönünü belirlemek zorunda kalmıştı.
Ülke, o zamanlar Siam olarak bilinen bir krallıktı ve İngiltere ile yakın ilişkiler içindeydi. İngiltere, Tayland’a demir yolu hattı kurma ve otomobil satma konusunda yardımcı olmuştu. Bu da Tayland’ın trafiğin akış yönünü soldan seçmesine neden olmuştu.
Tayland, 1912 yılında trafiğin akış yönünü resmî olarak soldan ilan etti. Bu karar, Tayland’ın komşuları olan Kamboçya, Laos ve Myanmar gibi ülkeleri de etkiledi ve bu ülkeler de trafiğin akış yönünü soldan olarak belirlediler.
Trafiğin ters yönde akmasının ne gibi eksi ve artı yönleri var?
Sürücüler açısından bakıldığında, trafiğin soldan aktığı ülkelerde araçların direksiyonu sağ taraftadır. Bu da sürücülerin yolun sol tarafındaki araçlara ve yayalara daha iyi bakmasını sağlar. Ayrıca sürücülerin çoğunun sağ elini daha iyi kullanabildiği düşünülürse, direksiyonun sağ tarafta olması ani kırma gibi durumlarda daha hızlı refleks göstermelerine sebep olabilir.
Yayalar açısından bakıldığında, trafiğin soldan aktığı ülkelerde yaya geçitlerinin sağ tarafından başlamak daha güvenlidir. Çünkü böylece yayalar, karşıdan gelen araçları daha iyi görebilirler. Ayrıca yayaların çoğunun sağ gözünün sol göze oranla daha baskın olduğunu baz alırsak, bu ülkelerde çevre kontrolü sağ gözle yapıldığı için kaza oranı daha da azalabilir.
Biraz da dezavantajlarından bahsedelim: bu ülkelerde araç kiralama veya satın alma işlemleri daha zor olabilir. Çünkü dünyada trafiğin sağdan aktığı ülkeler daha fazladır ve araç üreticileri de genellikle direksiyonu sol tarafta olan araçlar üretirler. Bu da araç bulmanın ve fiyatlarının daha yüksek olmasına neden olabilir.
Ayrıca bu ülkelerde seyahat eden turistler için de bazı zorluklar olabilir. Çünkü turistler, kendi ülkelerindeki trafiğe alışkın oldukları için araç kullanmakta veya yaya olarak yolda yürümekte zorlanabilirler. Bu da kazalara veya cezalara sebebiyet verebilir.
Dünyadaki ülkelerin yalnızca %35'inin soldan trafik akışına sahip olduğundan bahsetmiştik. Peki, listede başka hangi tanıdık ülkeler var?
İşte o ülkelerin listesi:
- Avustralya, Bahamalar, Bangladeş, Barbados, Birleşik Krallık, Endonezya, Güney Afrika, Hindistan, Hong Kong, İrlanda, İngiltere, Jamaika, Japonya, Kenya, KKTC, Maldivler, Malezya, Malta, Montserrat, Mozambik, Namibya, Nepal, Pakistan, Papua Yeni Gine, Singapur, Solomon Adaları, Sri Lanka, Tanzanya, Tayland, Uganda, Yeni Zelanda, Zambiya ve Zimbabve
Daha önce de "Bu ülkelerin mi trafik akışı ters yoksa bizimki mi?" temalı bir içerik yapmıştık:
Peki ya siz ne düşünüyorsunuz? Sizce trafiğin soldan akması mı daha mantıklı yoksa sağdan mı? Yorumlarda belirtmeyi unutmayın.
Uzak Doğu ülkeleri ilginizi çekiyorsa aşağıdaki içeriklerimize de göz atabilirsiniz:
