Geceleri herhangi bir araç kullandığınızda, bisiklet bile olabilir, önünüzü aydınlatacak bir far olmadığını düşünün. Aracı kullanmak neredeyse imkânsız hâle gelir. Aklımıza gelebilecek hemen hemen tüm araçlarda durum böyledir fakat gemiler hariç!
Belki aklınıza bazı sebepler gelmiş olabilir fakat birinci ağızdan dinlemekte fayda var. Gemi inşa mühendisimizin konuya açıklık getiren açıklamalarına birlikte bakalım.
Evet, gemiler kıyıya yanaşırken ışıklarını görürüz fakat bunlara birer ‘far’ diyemeyiz.
Gemilerde gördüğümüz aydınlatmalar, rıhtım dışında herhangi bir şeyi aydınlatmak için pek kullanılmazlar veya yol göstermeleri için de tasarlanmazlar. Bazen Çanakkale Boğazı gibi darboğazlarda kullanılabilirler.
Önde kırmızı ve yeşil, arkada beyaz olarak bulunan bu seyir fenerleri; gece yolculuklarındaki gemilerin birbirine olan mesafelerini, rotalarını, yönlerini, seyir hâlinde olup olmadıklarını gösterir. Hatta geminin olabildiğince karanlık olması daha çok tercih edilir ve pencereler bile perdeyle kapatılır ki dışarı vuran ışık, başka bir kaptanın gözünü almasın.
Suları, kara yollarıyla bir tutmayınca bu durum biraz daha anlaşılır olabilir.
Kara yollarının aksine su yollarının belirli şeritleri ya da kasisleri, tümsekleri yok. Kaptanlar yollarını, haritalar ve şamandıralar kullanarak belirler.
Eğer gemilerde farlar olsaydı, yalnızca sınırlı bir aralıkta görüş sağlayabilirdi ve ışık sudan yansıyarak genel görüşü azaltabilirdi. Bu da diğer kaptanların kafasını karıştırabilir ve kaza riskini artırabilir.
Ay’ın ışığı etrafı aydınlatmaya yetiyor.
Ay’ın Dünya’yı aydınlattığı ışığı hafife almamak gerek. Kaptanlar için Ay ışığı, yapay bir aydınlatmadan daha işlevsel. Ay ışığının yetersiz kaldığı durumlarda ise yine yapay bir ışık kullanmadan yalnızca radarları kullanarak seyirlerine sağlıklı bir şekilde devam edebilirler.
Kaptanların gece görüşü, tahmin ettiğimizden çok daha iyi seviyede.
Güneş ışığından kapkaranlık bir odaya girdiğinizi düşünün. Başta her yer zifiri karanlıktır fakat gözleriniz yavaş yavaş alıştığında etrafınızdaki nesneleri seçmeye başlarsınız. Kaptanların da gözleri, karanlık yolculuklara epey alışık.
Yaban hayata verilen önem de yadsınamaz.
Birçok gemi, çeşitli canlıların yaşadığı sulardan geçer. Yoğun bir yapay ışık, beslenme veya göç gibi hayvanların doğal davranışlarını bozabilir. Yaban hayata verilen rahatsızlığı önlemek adına kaptanlara, gece yolculuklarında parlak ışık kullanımını tercih etmemeleri söylenir.
İşte okuyunca çok mantıklı gelen tüm sebeplerden dolayı diğer araçların aksine gemilerde far bulunmaz.
