Netflix'teki "Dünyanın En Zorlu Hapishaneleri" adlı programın her bölümünde farklı bir ülkenin hapishane koşulları ele alınıyor. İşlemediği bir suç nedeniyle İngiltere'de yıllarca hapis yatan Raphael Rowe, bu kez dünyanın farklı yerlerindeki hapishanelere gönüllü olarak girerek şartların nasıl olduğunu izleyicilere aktarıyor.
Programda, genellikle kötü şartlar sunan ülkeler yer alıyor fakat bazen de -daha iyi kıyas yapabilmek adına- şartların iyi olduğu hapishaneler bulunuyor. Norveç'teki hapishane bu kıyası anlayabilmek adına önemli örneklerden.
Norveç'teki hapishanelerin şartlarının kalitesi zaman zaman medyada yer buluyor fakat detaylı bir şekilde incelendiğinde sanılandan daha fazla imkanlar sunduğu anlaşılıyor.
Hapishane hücreleri çok bakımlı. Odaların hepsinde TV, banyo, yatak, bir buzdolabı, kitaplık, çalışma masası, büyük bir pencere, sandalye ve hatta internet erişimi dahi var.
İçinde binbir çeşit ürünün bulunduğu "Adalet" isminde bir market de yer alıyor, mahkumlar bakiyeli kartlarla alışveriş yapabiliyorlar buradan.
Bu marketten aldıkları ürünlerle istedikleri yemeği birlikte pişirip yine bir arada yiyebiliyorlar.
Hatta mutfakta gümüş yemek takımları kullanılıyor.
Mahkumlar ve gardiyanlar normalde geçinemeyen iki taraf olarak bilinseler de Norveç'te işler tam tersi.
Ortak alanlarda arkadaş gibi takılabiliyorlar. BBG evi gibi bir ortam var. Hatta kendi evimize almakta zorlandığımız PlayStation imkanları bile var.
Mimar Eric Møller tarafından tasarlanan hapishane, adeta bir üniversite kampüsünü andırıyor.
İçinde birkaç adet basketbol sahası, bir tırmanma duvarı, spor salonu mevcut. Burada eğitmenler eşliğinde jimnastik, yoga, tırmanma, vb. sporları yapmak mümkün.
Müzik enstrümanları da çalabiliyorlar. Hatta kayıt stüdyosu bile var.
Halden'de tüm inançlardan mahkumların ibadet edebileceği ibadethaneler mevcut.
Üstelik yerel din görevlileri sık sık buraya geliyor ve mahkumlarla birlikte ibadet edip sohbetler edebiliyorlar.
Katilleri bir arada tutmak yerine daha hafif suç işleyenlerin arasına koymayı tercih ediyorlar. Bu sayede psikolojik olarak iyileşme yaşadıkları görülüyor.
Bu şartların da etkisiyle mahkumların tekrar suç işleme oranı en düşük olan ülke konumunda(%30). Çünkü rehabilitasyona önem veriyorlar. 30 yıl önceki kötü şartlarda bu oran %70 seviyesindeymiş. Yani işe yarıyor bu sistem.
İnsanların kötü şartlardan dolayı kötü olduklarına inanıyorlar, bu yüzden de iyi bir ortamda bulunduklarında iyi bir kişiliğe bürünebileceklerini kanıtlamışlar.
2011 yılındaki Norveç saldırılarında 77 kişiyi öldürüp 242 kişinin yaralanmasına sebep olan ve 24 yıl hapis cezasına çarptırılan katilin de Halden Hapishanesi'nde yattığını belirtelim.
En ağır suçu işleyenlere bile en fazla 24 yıl ceza veriliyor. Herkesin ikinci bir şansı hak ettiğini düşünüyorlar. Mahkum başına yılda 120.000 dolar harcanıyor olması ise kimilerince tepkiyle karşılanıyor. Şartların bu kadar insani olmasını kurbanların yakınlarının nasıl karşıladığı ise merak konusu.
