Hepimizin de bildiği gibi Apple ürünleri, başta yer alan “i” ekiyle özdeşleşmiş durumda. iPhone’dan iPad’e, iMac’ten iTunes’a kadar farklı kategorilerden birçok ürün ve hizmette bu ekle karşılaşıyoruz. Bu yüzden de şirket 2015’te ilk akıllı saatini tanıtacağını açıkladığında, herkes cihazın adının “iWatch” olmasını beklemişti.
Ancak bu yaşanmadı. Nisan 2015’te tanıtılan akıllı saat, birçok insanın beklediğinin aksine iWatch değil, Apple Watch olarak adlandırıldı. İyi de şirket neden yıllardır devam eden geleneğini birden bozdu?
Tim Cook, Apple Watch ismini daha çok sevdiğini söylüyor; ancak kesin bir neden vermekten kaçınıyor
Bu soru, birkaç yıl önce direkt olarak Apple’ın CEO’su Tim Cook’a yöneltildi. Bloomberg’ten David Rubenstein, CEO’ya neden iWatch yerine Apple Watch ismi verildiğini sordu. Rubenstein, iTunes, iPod ve iPad gibi örnekleri vererek şirketin “i” adlandırma alışkanlığına da dikkat çekti.
Cook ise soruyu gülerek karşıladı ve Apple Watch’ı daha çok beğendiği ifade ederek pek de tatmin edici bir cevap vermedi. Ayrıca Cook, röportajda iWatch ismini düşündüklerini de belirterek bu ismin gerçekten düşünüldüğünü doğrulamış oldu.
Gerçekten bu ismin nedeni neydi? Ürünlerinin en ince ayrıntılarına bu kadar dikkat eden Apple, ne oldu da herkesin aklına kazınan adlandırma modelinden vazgeçerek böyle bir adım attı? Tahmin edebileceğiniz gibi Cook’un kişisel tercihlerinden daha iyi bir nedeni var.
iWatch isminin birçok ülkede farklı şirketlere ait olması, Apple’ın akıllı saatine bu ismi verememesine neden oldu
Birçok şirketin bir ürün veya bir hizmet çıkarmak istediğinde o şeyin ismini tescillemesi gerekir. Bu şekilde de o ürün diğer ürünlerden ayrılır ve benzerliklerin önüne geçilir. İşte Apple da Apple Watch’ı geliştirirken ticari marka konusunda bazı yasal sorunlarla karşılaştı.
iWatch, 2012 yılında ABD merkezli bir yazılım şirketi olan OMG Electronics tarafından ülkede tescillenmişti. Buna ek olarak Probendi isimli bir İrlandalı şirket de isme sahipti. Probendi’nin hakları, yalnızca İrlanda’yı değil, tüm Avrupa Birliği’ni kapsıyordu. Ayrıca Çin’den ismi açıklanmayan bir şirkette de iWatch ismi alınmıştı.
Tüm bunlar yetmezmiş gibi SecureYourTrademark’a göre Apple, iWatch için 2014’te Birleşik Krallık’ta ticari marka başvurusunda bulundu. Ancak dev saat üreticisi Swatch, iWatch’ın kendi “iSwatch” ve “Swatch” isimleriyle ülkede karıştırılabileceğini söyleyerek buna itiraz etti. Ülkedeki yetkililer ise en nihayetinde Swatch’ın lehine karar verdi ve Apple ülkede iWatch ismini alamadı.
Yani gördüğünüz gibi Apple, iWatch ismine sahip olmak için kendisine büyük masraflar çıkarabilecek yasal problemle uğraşmak zorundaydı. Teknoloji devi, bunun yerine daha güvenli bir yol seçerek zaten kendisine ait olan “Apple”ı kullandı ve oldukça başarılı olacak ürünü Apple Watch’ı bizlerle buluşturdu.
İlk olarak iTV olarak tanıtılan Apple TV’nin de ismi bu yüzden değişmişti
Apple'ın, böyle bir sorunu sadece Apple Watch’ta yaşamadığını söylemek gerek. Şu an AppleTV olarak bildiğimiz ürün, aslında 2006’da Steve Jobs tarafından “iTV” olarak tanıtılmıştı. Ancak, isme sahip olan bir İngiliz şirket ile olan başarısız yasal bir mücadelenin ardından ürün, bugün bildiğimiz Apple TV ismini aldı.
iPhone ve iPad’de de benzer sorunlarla karşılaşılmış, isim hakları için milyonlarca dolar ödenmişti
Apple’ın popüler ürünlerden olan iPhone ve iPad isimleri de farklı şirketler tarafından tescillenmişti. iPhone ismi ABD’de Cisco isimli bir teknoloji şirketine aitti. Apple, bu isim hakkını almak için açıklanmayan bir tutarda ücret ödemek zorunda kaldı.
Öte yandan iPad ise Çin merkezli bir şirket olan Proview’a 2000’li yılların başından beri aitti. Apple, bu sefer de 2012 yılında alınan bir kararın ardından ismi bölgede kullanabilmek için Proview’a 60 milyon dolarlık dev bir ücret ödedi.
Apple, bir daha böyle bir şeyin oluşmasını engellemek için 2010 yılında “i” ismini tescillemeyi bile düşündü. Ancak mahkeme bu talebi reddetti ve hiçbir şirketin bir harfin haklarına tek başına sahip olamayacağını belirtti. Bu da şirkete tek bir seçenek bırakarak harfi kullanamadığı yerlerde hâlihazırda mevcut olan “Apple”ı kullanmaya itti.
